نکته پنجم پیرامون دعای هفتم صحیفه سجادیه ” شکایت از خدا یا شکایت به خدا “
بســـــــــــم الله الـــــرحمـــــن الـــــرحیــــــــــم
«فراز هشتم»
قبلا اشاره کردم این دعا، دعای ویژه است که بزرگان ما نقل کردند. شیخ عباس قمی هم در مفاتیح آورده است. خواندن این د عا برای مشکلات، سختیها و ناهمواریها، گرههای کور، مشکلات حل نشدنی، تنگی سینه و غم و غصه، فقر شدید، مشکلاتی که افراد با آن دست و پنجه نرم میکنند. خواندن این دعا بسیار موثر است. تاجایی که گفته شده بعضی بزرگان در قنوت نماز میخواندند. خیلیها با خواندن این دعا مشکلاتشان حل شده است. انشاءالله با اعتقاد و اخلاص تلاوت کنیم خیلی از مشکلات حل میشود و آرام میشوند.
«فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ افْتَحْ لِی یَا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِکَ، وَ اکْسِرْ عَنِّی سُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِکَ وَ أَنِلْنِی حُسْنَ النَّظَرِ فِیمَا شَکَوْتُ، وَ أَذِقْنِی حَلَاوَهَ الصُّنْعِ فِیمَا سَأَلْتُ وَ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً وَ فَرَجاً هَنِیئاً، وَ اجْعَلْ لِی مِنْ عِنْدِکَ مَخْرَجاً وَحِیّاً»
ترجمه:خدایا، بر محمد و آلش درود فرست و به قدرت خود گشایش را نصیبم فرما. فراگیری پریشانی و غم را در هم شکن و به شکوه های من حسن نظر بفرما و شیرینی اجابت درخواست هایم را به من بچشان و از درگاه منیع خود رحمت و گشایش گوارایی نصیب فرموده و گشایش دشواری ها را بر من سریع و آسان بگردان.
در فراز قبل، امام سجاد علیه السلام توجه گرفتاری و شدت نگرانی ها به خویش را بر شمرد و ضعف خود را نسبت به تحمل آنان بیان داشت. در این فراز، حضرت بر محمد و آلش درود فرستاده و از خدای متعال درخواست فرج و گشایش و رفع غم و هم از خویش را فرموده است.
«فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ افْتَحْ لِی یَا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِکَ» خدایا پروردگارا باب گشایش و فرج را به فضل و کرمت به ما مرحمت کن. «وَ اکْسِرْ عَنِّی سُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِکَ» خدایا این لشکر غم وغصه را با قدرتت درهم شکن ، بعضی تجربه کرده ایم همه درها بسته میشود .نه حال مناجات دارد، نه حال دعا دارد، نه حال کار دارد. خلقش تنگ است! میگوید: خدایا این سلطنت غم و غصه را تو به لطف خودت در هم بکوب و بشکن.
اما این که قبل از بیان حاجت بر محمد و آلش درود فرستاده سرش آن است که خداوند متعال حتما درود بر پیامبر را به اجابت می رساند؛ واجابت حتمی خواهد بود،چون واسطه همه فیوضات هستند و بدون اینها محال است به کسی فیض برسد. و خدای متعال اجل و اکرم از آن است که از میان دو سؤ ال، یکی را مقرون به اجابت و دیگری را مردود فرماید. از این رو بسیاری از ادعیه مقرون به درود بر پیامبر و آلش می باشد.
اگر چه خداوند اجابت دعا را ضمانت کرده است ولی اگر ما این دعا را با یک سری ویژگی هایی همراه کنیم، دعا بسیار سریعتر مستجاب میشود، مثلا قبل از انجام دعا استغفار کنیم و یابه صورت دستهجمعی دعا کنیم و در دعای دستهجمعی ابتدا خدا را مدح کنیم و بعد دعا کنیم.
یامثلا اگر میخواهیم دعایمان مستجاب شود، دعا را با صلوات بر محمد و آل محمد(صلیالله علیه و آله) همراه کنیم،
صلوات دعائى است که مردودى در آن راه ندارد، و درخواستى است که حضرت حق از اجابت آن رو نمى گرداند، بنابراین ابتداء و وسط و آخر هر دعاى خود را به آن مزین کنیم، تا از برکت مستجاب شدن صلوات، سایر درخواست هاى شما مستجاب شود.
چندروایت دراین زمینه تقدیم کنم:
«قالَ اَمیرُ الْمُؤْمِنینَ علیه السلام: کلُّ دُعاء مَحْجُوبٌ عَنِ السَّماءِ حَتّى یصَلّى عَلى مُحَمَّد وَ آلِهِ(ثواب الاعمال” ، ص ۱۴۰)
هر دعایی در پرده و حجاب قرار میگیرد و بالا نمیرود مگر با صلوات بر محمد و آل محمد».
«قالَ الرَّضا علیه السلام:مَنْ لَمْ یقْدِرْ عَلى ما یکفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ فَلْیکثِرْ مِنَ الصَّلاهِ عَلى مُحَمَّد وَ آلِهِ، فَاِنَّها تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْماً»
حضرت رضا علیه السلام فرمود: کسى که قدرت بر انجام کارى که کفاره گناهانش شود ندارد، زیاد بر محمّد و آل محمد صلوات بفرستد، بحقیقت که صلوات نابوده کننده گناهان است، چه نابود کردنى.
«عَنْ اَحَدِ هِماعلیهما السلام قالَ:اَثْقَلُ ما یوضَعُ فِى الْمیزانِ یوْمَ الْقِیامَهِ الصَّلاهُ عَلى مُحَمَّد وَ عَلى اَهْلِ بَیتِهِ»( به نقل ازقرب الاسناد” ص۱۲)
از حضرت باقر یا امام صادق علیه السلام روایت شده:سنگین ترین چیزى که در قیامت درترازو قرار مى گیرد صلوات بر محمد و آل محمد است.
«وَ أَنِلْنِی حُسْنَ النَّظَرِ فِیمَا شَکَوْتُ»پروردگار در آنچه من شکایت از آ دارم حسن ظن عطا فرما.
ما دو شکایت داریم. شکایت از خدا، شکایت به خدا، شکایت از خدا خیلی بد است و بیجا است. ومذموم است.اما شکایت به خدا خوب است.
«شکوه» یعنی اظهار اندوه و توصیف گرفتاری نمودن شکوه بر دو قسم است:
شکوه مذموم: «آن است که شخص، از خداوند حکیم شکوه نماید مثلاً بگوید: خدایا مرا به بلایی گرفتار نمودی که کسی به آن گرفتار نشده است و یا به من چیزی اصابت نموده است که هیچکس را مانند آن اصابت نکرده است خدایا چرا چنین کردی، چرا چنان کردی؟ این نوع شکوه، جایز نیست، بلکه مورد نهی و مذمت قرار گرفته است؛ زیرا گاهی از اوقات خداوند متعال برای امتحان بندگانش آنان را به بلا و مصیبتهایی گرفتار میکند و در مقابل از آنان انتظار صبر و بردباری دارد.
شکوه مباح: «آن است که شخص، نزد خداوند متعال و به درگاه او، اظهار غم و اندوه از مشکلات و گرفتاریهای خود نماید؛یا اینکه از خودمان شکایت میکنیم ، از نفس اماره شکایت میکنیم ،خدایا اوضاع و احوال ما به هم ریخته، ناتوان و ضعیف هستیم،اینها عامل رشد است. مثل فراز پایانی دعای افتتاح که میگوییم: «اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْکُو إِلَیْکَ فَقْدَ نَبِیِّنَا صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ غَیْبَهَ وَلِیِّنَا وَ کَثْرَهَ عَدُوِّنَا وَ قِلَّهَ عَدَدِنَا، وَ شِدَّهَ الْفِتَنِ بِنَا وَ تَظَاهُرَ الزَّمَانِ عَلَیْنَا » خدایا فتنهها زیاده شده، دشمن به ما حمله میکند. شکایت از اوضاع و احوال به خدا که گره گشاست، این خوب و قشنگ است.
یا مثلا چنانکه حضرت یعقوب در فراغ فرزندش حضرت یوسف نزد خداوند از غم و اندوه وارده شکایت کرد و عرضه داشت: «إِنَّما أَشْکُوا بَثِّی وَ حُزْنِی إِلَى اللَّهِ وَ أَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ ما لا تَعْلَمُونَ(یوسف، 86) اینگونه شکوه نمودن اشکالی ندارد.
در اینجا میفرماید: خدایا، در این گرفتاریها میخواهی مرا رشد بدهی. «وَ أَذِقْنِی حَلَاوَهَ الصُّنْعِ فِیمَا سَأَلْتُ» خدایا شیرینی کاری که با من میکنی، گاهی کار آدم پیچ و گره میخورد. گاهی اوضاع خیلی سخت میشودتا لبه پرتگاه هم میرود امابعد یک گشایشی میشود این شیرینی کار قشنگی که برای من اجام دادی، شیرینیاش را به من بچشان. «وَ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَهً وَ فَرَجاً هَنِیئاً» خدایا از طرف خودت به من رحمتی ببخشا و گشایش و فرجی که گوارای وجود من باشد.
{والســــــــــلام علیکــــــــــم ورحمـــــه اللـــــه وبرکاتـــه}
{پایان نکته پنجم }ادامه دارد….